تاریخچه ی بودجه درایران

قبل ازمشروطیت نظارت برارگان قانون گذاری واجرائیات کشوردرحداقل بودوشاه درراس حکومت قرارداشت به طوری که مثلادردوران سلطنت پادشاهان صفوی تمام درامدهای کشوردراختیارشاه بودوتمام مخارج نیزبه فرمان وتصویب اوصورت می گرفت خزانه ی دولت وآنچه ازمالیات های گوناگون مستقیم وغیرمستقیم ودرامدهای رسمی یااتفاقی به خزانه واردمی شدوبه شخص شاه تعلق داشت .

مردم صاحب مجلس وپارلمان نبودند وشاه شخصی به نام مامورمالیه رامامورمی ساخت تابودجه کشورراتنظیم کند.

درهراستان یاشهرمسول دولتی به نام مستوفی وجودداشت که بودجه آن شهریااستان رادردفاتری به نام کتابچه ثبت وضبط می نمود.بودجه هرشهرستان عنوان کتابچه ی آن شهرستان راداشت ومسئول هرکتابچه درمرکزیک نفر مستوفی بودوممکن بودیک مستوفی کتابچه چندشهرستان رابه تنهایی تهیه کند.این مستوفیان عده ای کارمندداشتندکه به میرزاقلم دان مشهوربودندوکارشان ثبت ونگهداری دفاتربودودرراس مستوفیان ولایات،مشهوربه مستوفی الممالک بودکه درواقع همان وزیرمالیه بود.

    باانقلاب مشروطه درزمینه بودجه قوانینی رواج یافت که عمدتا ازقوانین بودجه ی فرانسه نشات می گرفت برطبق قانون اساسی ومتمم آن ظاهرامجلس محورقدرت قرارگرفت وتصویب بودجه به مجلس واگذارشد.درایران اولین بودجه ی کشور رابه روش جدیدپس ازمشروطیت،مرحوم صنیع الدوله هدایت وزیرمالیه درسال1289ه.ش تهیه نمودوچون نامبرده قبل ازپیشنهادبودجه به مجلس شورای ملی دردوره ی دوم موردسوءقصدقرارگرفت وزیربعدازاوبودجه ی تهیه شده به نام اورابه مجلس دوره دوم پیشنهادکرد.

این بودجه علاوه براینکه بادقت وصداقت خاصی تهیه شده بوددارای مقدمه مفصلی بودکه اصول مربوط به تهیه بودجه رادرکشورهای دارای حکومت دموکراسی توصیف کرده وهمچنین فوایدچنین ترتیبی رابرای نمایندگان وعموم مردم تشریح کرده بود.

تاسال1336دربودجه کل کشورتنهابودجه یوزارت خانه هاوادارات دولتی مطرح می شدامادرسال بعدبودجه ی بنگاه هاوشرکت های دولتی ،سازمان برنامه،شرکت های تابع وزارت صنایع ومعادن وشرکت ملی نفت نیزبه بودجه ی کل کشوراضافه شد.

تاسال1343بودجه ایران توسط وزارت دارایی-وزارت مالیه وقت اقتصادودارایی کشور-براساس پیشنهادوزارت خانه هاوسازمان های دولتی وبررسی هزینه ی سنوات گذشته ونیازآینده ها تهیه می شد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : میثم دهقانی | تاريخ : جمعه 11 آذر 1390برچسب:,

| نوع مطلب : <-PostCategory-> |